Przewodniki inne niż zwykle

niedziela, 4 października 2015

„Skarb UB” – Andrzej Irski – przewodnik ilustrowany







          Ciekawej książki o Suwalszczyźnie szukałem już od dłuższego czasu. Ten wspaniały, wprawdzie nie aż tak bogaty w dzieła sztuki czy architektury region, uważałem za warty zilustrowania z kilku powodów – piękna krajobrazu, bogactwa przyrody, ciszy i nieskażonego przemysłem środowiska. Jakież było moje zdziwienie, kiedy czytając „Skarb UB” uświadomiłem sobie również historyczne bogactwo tych terenów.
         W tym miejscu szczególne podziękowania za polecenie mi tej książki chciałbym złożyć Grażynie Serafin, suwalskiej pisarce, autorce  publikacji dla nieco młodszych czytelników.
O kontynuacji przygód „pana Samochodzika” słyszałem już wcześniej, ale nie wydało mi się to szczególnie interesujące. Jednak obecnie muszę przyznać, że zarówno ta, jak i pozostałe książki Andrzeja Irskiego, mają klimat dawnych przygód słynnego detektywa z Ministerstwa Kultury i Sztuki i są zdecydowanie warte polecenia. 


Wstęp
 

Suwałki – miasto położone na rzeką Czarną Hańczą. Powstało z osady założonej przez Zakon Kamedułów ok. 1690 r. Prawa miejskie nadał przywilejem królewskim w 1720 r. August II Mocny. Suwałki liczą dziś około 70 tys. mieszkańców.
Na zdjęciu - ulica Kościuszki, jedna z najważniejszych i najstarszych ulic miasta. Po lewej stronie widoczna siedziba banku. Odremontowany niedawno budynek nie przypomina już tak bardzo miejsca, w którym kiedyś mieścił się Powiatowy Urząd Bezpieczeństwa.

Tablica upamiętniająca historię budynku.

Park Konstytucji 3 Maja w Suwałkach - po przeciwnej stronie ulicy Kościuszki. Park założono w latach 20-tych XIX w. Pierwotnie w tym miejscu znajdował się rynek i pierwszy w Suwałkach  drewniany kościół rzymskokatolicki Podwyższenia Świętego Krzyża. W parku odbywały się latem koncerty, a zimą organizowano tu ślizgawkę. Koncerty odbywają się do dziś – między innymi słynny Suwałki Blues Festiwal.

Widok na jezioro Białe przy wjeździe do Augustowa.
 
Rozdział 2
Suchowola – głaz z napisem „Centrum Europy”
Kościół w Sztabinie. 
Adam Chreptowicz – pomnik na dziedzińcu kościoła.

Karol Brzostowski – pomnik w parku przed kościołem.

Rozdział 3

Dom Nauczyciela w Suwałkach.

Józef Gajewski – były Prezydent Suwałk. Źródło>>.




Zegar słoneczny w Parku Konstytucji 3 Maja odlany w hucie Karola Brzostowskiego w okolicach Sztabina.
 

Kościół św. Aleksandra w Suwałkach.


Dom, w którym urodziła się Maria Konopnicka. Dzisiaj muzeum poetki.


Ławeczka przed muzeum z rzeźbą Marii Konopnickiej.



Alfred Wierusz Kowalski - urodzony w Suwałkach, jeden z najwybitniejszych polskich malarzy. Dyrektor słynnej szkoły malarstwa w Monachium, w której naukę pobierali prawie wszyscy najsłynniejsi polscy twórcy.
 


Obraz Kowalskiego - „Trojka ścigana przez wilki”. Jeden z często podejmowanych tematów w twórczości tego artysty. Sam malarz rozpowszechniał informacje o tym, jakoby przeżył napad wilków, co dodawało atrakcji jego obrazom. Badacze biografii Kowalskiego uważają jednak, że było to mało prawdopodobne. 


Muzeum Okręgowe w Suwałkach. Można tu obejrzeć stałą wystawę malarstwa Alfreda Wierusza Kowalskiego, jak i zbiory dotyczące historii Suwalszczyzny.
 


Andrzej Wajda – urodzony w Suwałkach, wybitny polski reżyser, laureat Oscara.
 
Źródło>>


W Suwałkach spędzał również wakacje i święta  Czesław Miłosz - wybitny polski poeta, laureat Nagrody Nobla. Tu mieszkali jego rodzice, kiedy studiował na Uniwersytecie Stefana Batorego w Wilnie. Obraz miasta z 1940 roku okupowanego przez hitlerowców przedstawił w „Rodzinnej Europie”.
 

Centrum Informacji Turystycznej w Parku Konstytucji 3 Maja.
 

Klasztor Kamedułów naWigrach – „perełka” Suwalszczyzny.


Sejny – Bazylika Nawiedzenia Najświętszej Maryi Panny.
 

Sejny - budynki poklasztorne.

Wzgórze w Gibach. Skromny, ale poruszający pomnik ofiar obławy augustowskiej przeprowadzonej przez NKWD w lipcu 1945 r. Podczas tej operacji zatrzymano kilka tysięcy mieszkańców zarzucając im przynależność lub współpracę z polskim podziemiem niepodległościowym.  

Tablice z nazwiskami ofiar.
Po brutalnym śledztwie sowieci wywieźli grupę około 600 osób. Ich los do dzisiaj jest nieznany. Pomnik na wzgórzu wzniesiony latem 1991 r. upamiętnia ofiary największej zbrodni popełnionej na Polakach po zakończeniu II wojny światowej. Pomysł pomnika zaproponował Andrzej Wajda, a dopracował artysta Andrzej Strumiłło.


Rozdział 4


Augustów - Rynek.
https://www.youtube.com/watch?v=1eKBYM_7x7c

Słynna restauracja „Albatros”.
https://www.youtube.com/watch?v=wR2k53YRjtE

Rozdział 5
Bar w Olszance.
Witold Urbanowicz - legendarny dowódca Dywizjonu 303.

Rozdział 6

Muzeum Wigier - Stary Folwark.


Wigierska Kolej Wąskotorowa
Widok na jezioro Wigry w miejscowości Bryzgiel.

 Rozdział 9
Jezioro Pomorze w Kuklach.

Rozdział 10


Sanktuarium Matki Bożej w Studzienicznej Początki kultu maryjnego sięgają XVII w. Murowana obecnie kapliczka jest dziełem Ludwika Jeziorkowskiego, inżyniera pracującego przy budowie Kanału Augustowskiego.

Sanktuarium jest położone na niewielkim półwyspie. Niegdyś wysepce. Woda z wykopanej tam studni pomagała podobno szczególnie w chorobach oczu.

W 1999 roku sanktuarium odwiedził papież Jan Paweł II w czasie jednej ze swoich pielgrzymek. Do dzisiaj są organizowane przez Żeglugę Augustowską rejsy tym szlakiem
Drogowskaz wskazujący Kozi Rynek na trasie Augustów - Lipsk.
Mogiła uczestników powstania styczniowego z 1863 r. na Kozim Rynku. Dotarcie do mogiły, dla osób nie znających terenu, nie jest takie proste. Trzeba wybrać się na dłuższy spacer. Z parkingu w lesie należy kierować się zielonym szlakiem do punktu ujęcia wody – około 500 metrów za ujęciem jest pomnik poległych żołnierzy i pojawiają się wyraźne oznakowania.


Plaża na jeziorem Sajno. W tym miejscu bohater książki ratował kajakarzy swoim wehikułem.

Rozdział 13



Tablica pamiątkowa upamiętniająca początek walki Henryka Dobrzańskiego - „Hubala” - na skrzyżowaniu ulic Kościelnej i Stefana Batorego w Lipsku.



Jeden z bunkrów w okolicach Lipska – pozostałość po „Linii Mołotowa






.