Książkę „Krym: miłość i
nienawiść” przeczytałem z dużym zainteresowaniem. Autor opisuje w niej wiele
interesujących miejsc na Krymie. Szczególnym atutem tej książki, oprócz opisu
regionu, jest historyczny już opis miejsc, zdarzeń i relacji międzyludzkich
dotyczących aneksji Krymu. Znakomitym uzupełnieniem treści są przytaczane przez
autora „Sonety krymskie” A. Mickiewicza, które same w sobie mogłyby być dobrym
przewodnikiem po tej krainie.
Krym – półwysep
w północnej części Morza Czarnego o powierzchni ok. 27 tys. km².
Pierwszymi znanymi z nazwy mieszkańcami półwyspu byli Taurowie (ok.
2 tys. lat p.n.e.) pochodzący z obecnego
Iranu. Dlatego Krym w starożytności był zwany Chersonezem Taurydzkim bądź Taurydą. Później
przybyli tu Kimerowie
- koczowniczy
lud indoeuropejski. Ok. VII w. p.n.e. pojawili się Scytowie
(pochodzenia irańskiego) tworząc potężne państwo. Po jego zniszczeniu w 331 r.
p.n.e. przez jednego z wodzów Aleksandra Macedońskiego
i najazdach Sarmatów, część Scytów stworzyła nowe państwo na Krymie.
i najazdach Sarmatów, część Scytów stworzyła nowe państwo na Krymie.
Chersonez
W tym samym czasie powstają
pierwsze miasta greckie, m.in. Chersonez Taurydzki (w okolicach obecnego Sewastopola),
Pantikapajon
(dzisiejszy Kercz).
Ok. V wieku p.n.e. wokół Pantikapajonu (Kerczu) tworzy się Królestwo Bosporańskie, w którym panowała
kultura grecka i które w IV wieku p.n.e. opanowało handel na terenach władanych
przez Scytów. Pod koniec VII w. n.e. na
Krym dotarli koczowniczy Chazarowie pochodzenia tureckiego. W VI w. n.e. duży wpływ
ma Cesarstwo Bizantyjskie w okolicach Chersonezu Taurydzkiego.
Sobór św. Włodzimierza upamiętniający chrzest
Włodzimierza I
W 988 roku wielki książę kijowski
Włodzimierz I ––przyjął w Chersonezie chrzest
i wziął za żonę siostrę cesarza bizantyjskiego.Około 1240 roku Krym opanowali
Mongołowie i włączyli go do państwa Złota
Orda. Po rozpadzie Złotej Ordy w 1427 roku powstał Chanat Krymski, na czele
którego stanął Hadżi Girej. W tym samym czasie na Krymie powstają
kolonie Genueńskie
dzięki, którym Krym dobrze się rozwijał.
Genueńska twierdza
Sudak w Teodozji
W 1475 roku Krym został zaatakowany przez Turków,
którzy zdobyli genueńską Kaffę (Teodozję) i podporządkowali sobie także
Chanat Krymski. Chanowie krymscy wkrótce stali się potęgą, najeżdżając Polskę i
państwo moskiewskie. Chanowie krymscy byli wasalami sułtanów tureckich, którzy
ustanowili w Kaffie tureckiego urzędnika sprawującego nadzór nad chanem.
Jeden
ze słupów milowych carycy Katarzyny
W 1774 roku, ostatni chan Şahin
Girej przyjął zwierzchnictwo Rosji. Po aneksji Krymu przez carycę Katarzynę II w
1783 roku ostatecznie złożył urząd i wtedy cały Krym przeszedł pod władanie
Rosji. Rosjanie wprowadzili swoją administrację, sądownictwo. Wielu Tatarów
zostało wówczas wywiezionych na Syberię, wielu uciekło do Turcji. Od tego czasu
zwiększała się liczba Rosjan na Krymie.
Oblężenie
Sewastopola – obraz Franza
Alekseyevicha Roubauda.
W latach 1854 - 1855 Krym stał
się polem walki między Rosją a mocarstwami sprzymierzonymi w Wojnie
krymskiej.
W 1954 roku Krym został
przekazany przez Nikitę
Chruszczowa Ukrainie. W skład radzieckiej Ukrainy nie wszedł jednak Sewastopol,
który funkcjonował jako miasto o specjalnym statusie i był podporządkowany rządowi oraz organom
cywilno-wojskowym.
Podpisanie dekretu o
przyjęciu Krymu do Federacji Rosyjskiej
Dnia 7 marca 2014 nieuznawane
przez Ukrainę władze Autonomicznej Republiki Krymu ogłosiły Krym niepodległym
państwem. Następnie zwróciły się do Rosji o przyjęcie w jej skład. Prezydent
Rosji Władimir Putin jeszcze tego samego dnia podpisał dekret o uznaniu Krymu
za suwerenne i niepodległe państwo. Dzień później nowy twór został kolejnym
podmiotem Federacji Rosyjskiej.
Lotnisko w
Symferopolu
Jałta
– miasto liczące ok. 77 tys. mieszkańców.
Za czasów Związku Radzieckiego Jałta była i jest do dzisiaj popularnym kurortem
nadmorskim. Mimo iż stolicą Krymu jest Symferopol, to Jałta wydaje się być
turystyczną stolicą półwyspu. Z Jałty do Symferopola prowadzi najdłuższa w Europie
linia trolejbusowa o długości około 96 km.
Pałac w Liwadii nieopodal Jałty.
W czasie II wojny światowej w Jałcie (a dokładnie
w Liwadii – niewielkiej miejscowości koło Jałty)
odbyła się konferencja jałtańska ustalająca na przeszło
40 lat polityczny podział powojennej Europy.
Stół przy którym Stalin, Roosevelt
i Churchill podejmowali decyzje dotyczące podziału Europy po II wojnie światowej.
Barokowe zdobienia
pałacu
Dziedziniec pałacu
Pomniki Lenina można znaleźć w
każdym mieście na Krymie i wszędzie mają się dobrze. Ten stoi w Jałcie.
Współczesne „Saraje” tatarskie
budowane przed aneksją Krymu mające na celu zasiedlenie terenu i tym samym
powrót tatarów na te ziemie.
Skalne miasto Czufut-Kale. Powstałe
prawdopodobnie ok. VI w. Początkowo była to graniczna strażnica bizantyjska.
Istnieją też źródła mówiące, iż była to twierdza miejscowych Alanów, którzy
w tym czasie podlegali cesarstwu bizantyjskiemu.
Nazwa Czufut-Kale w języku Tatarów
krymskich oznaczała „twierdzę żydowską”. Znane jest również jako Kyrk Jer
lub Kyrk Or. Od XVI wieku zamieszkane w większości przez Karaimów.
Po utworzeniu w XV w. Chanatu
Krymskiego w Czufut-Kale ustanowiono stolicę nowego państwa, budując siedzibę
chanów, zakładając medresę i rozbudowując meczet. Dość szybko rolę stolicy
zaczęła przejmować osada w dolinie poniżej twierdzy, a w 1532 ostatecznie
przeniesiono dwór chana i stolicę do pałacu w Bachczysaraju.
Mauzoleum córki Chana. Uważny
widz dopatrzy się ujęć filmowych z tych miejsc w „Panu Wołodyjowskim” Jerzego
Hoffmana.
Wąwóz z sonetu A. Mickiewicza
„Droga nad przepaścią w Czufut-Kale. Mirza i pielgrzym”
Pałac Chanów
krymskich położony w dolinie poniżej skalnego miasta, który Mickiewicz opisuje w sonecie ”Bakczysaraj”.
Wejście na dziedziniec
pałacu
Przeciwległa strona
dziedzińca
Wielki Meczet Chan
Dżami
Sala tronowa w pałacu.
Na tych siedzeniach spoczywali goście Chana.
Witrażowe okna w sali
tronowej
Tron Chana
Prywatna komnata
Chana
Sufit w komnacie
Harem Chana. Opisywany
również sonecie „Bakczysaraj w nocy”.
Komnata haremu
Kolejna komnata haremu
Fontanna Łez w
Bakczysaraju
Szczególna historia tej fontanny
została opisana w sonecie Mickiewicza „Grób
Potockiej”. O fontannie pisze również Puszkin
w poemacie „Fontanna Bakczysaraju".
Klasztor Zaśnięcia
Matki Bożej
Wnętrze klasztoru
Miasto jeszcze do niedawna ze
względu na bazę okrętów podwodnych było zamkniętym kompleksem wojskowym.
Ruiny zamku w
Bałakławie. Opisane również w sonecie o tym samym tytule.
Film o tajnej bazie okrętów
podwodnych.
Widoczna po przeciwnej stronie
brama stanowiła podwodne wyjście okrętów
wojennych.
Sewastopol – zejście
do portu.
Okręty Floty Czarnomorskiej
z czasów II wojny światowej, które można podziwiać w porcie w Sewastopolu. Tych
współczesnych niestety nie widać.
Pomnik obrońców
Sewastopola
Historia obrony przedstawiona
na cokole pomnika.
Pomnik zatopionych okrętów
Rozdział „Spalona ziemia”
Pomnik Trolejbusu. Krymska linia
trolejbusowa Symferopola do Jałty jest jedną z najdłuższych na świecie. Liczy
sobie ok. 96 km.
Widoczny na zdjęciu pojazd przewiózł dwadzieścia milionów pasażerów. Przejechał
milion dziewięćset tysięcy kilometrów.
Artek - obóz pionierski na Krymie,
znajdujący się nieopodal w miejscowości Gurzuf. Założony w 1925 r. może przyjąć
jednorazowo ok. 8000 dzieci.
.