Przewodniki inne niż zwykle

niedziela, 21 sierpnia 2016

„Psy z Rygi” Henning Mankell – przewodnik ilustrowany





„Psy z Rygi” Henning Mankell – przewodnik ilustrowany

Muszę przyznać, że książka napisana przez Henninga Mankella zainteresowała mnie stolicą Łotwy, jednak z drugiej strony wzbudziła również wiele niepokoju dotyczącego tego miasta. Ciągłe niewygody, na jakie cierpiał słynny komisarz Wallander, spowodowały iż z pewną obawą wybierałem się na wycieczkę do Rygi. Zaniedbane przedmieścia wydawały się potwierdzać to, czego na co dzień doświadczał główny bohater.
 

Plac Livski
Jednak centrum miasta zaskoczyło mnie bardzo pozytywnie, zwłaszcza urokliwe secesyjne kamienice, których komisarz Wallander zdawał się nie zauważać, zapewne zbyt pogrążony w swoim śledztwie.
 

Jedna z ryskich uliczek

Urokliwa starówka pełna zabytków. Wszystko to sprawiło, że  zacząłem zastanawiać się, skąd tak krytyczny stosunek pisarza do Rygi. Być może wyjaśnienia trzeba szukać w dacie wydania książki - 1991 r., czyli w czasach kiedy Łotwa dopiero odzyskała niepodległość. Zniszczenia miasta widać do dziś, szczególnie poza centrum, ale obecnie Ryga coraz bardziej rozkwita. Tylko jak, nawet mimo zniszczenia, nie można było dostrzec piękna kamieniczek Eisensteina?

Rozdział 7


Ryga – stolica i największe miasto Łotwy położone nad rzeką Dźwiną, która wpływa do Bałtyku w Zatoce Ryskiej. Miasto założone w 1201 r. przez biskupa Alberta von Buxhövden. Jest głównym ośrodkiem gospodarczo-przemysłowym i komunikacyjnym Łotwy. Zabytkowe Stare Miasto zostało wpisane na listę światowego dziedzictwa kulturowego i przyrodniczego UNESCO. Stanowi jedno z największych w Europie skupisk architektury secesyjnej. W przeszłości ludność miasta dochodziła nawet do 900 tys. mieszkańców, obecnie to około 700 tys. osób.


Hotel Łotwa
Nie wygląda chyba aż tak tragicznie jak go widział komisarz Wallander.

Wnętrze hotelu – również nie wydaje się specjalnie ustępować europejskim standardom.


Katedra Ryska
Katedra Ryska – jest kościołem protestanckim. Zbudowana około 1211 r. Do dziś pozostaje największą średniowieczną świątynią krajów bałtyckich. W chórze katedry po bitwie pod Kircholmem na rozkaz hetmana Chodkiewicza pochowany został wódz szwedzki Anders Lennartsson.W tym miejscu warto dodać, że jedna z najważniejszych polskich bitew – Bitwa pod Kircholmem odbyła się właśnie w okolicach stolicy Łotwy. Dokładnie w dzisiejszej miejscowości Salaspis ok. 25 km od Rygi.

Rozdział 8

Pomnik wolności
Obelisk odsłonięty w 1935 r. Na szczycie 19-metrowego obelisku znajduje się 9-metrowa „alegoria wolności” – statua uosabiająca niezależność Łotwy. Postać trzyma w dłoniach trzy gwiazdy symbolizujące trzy historyczne regiony państwa: Inflanty, Kurlandię z Semigalią i Łatgalię. W czasach ZSRR gwiazdy interpretowano jako symbol jedności republik bałtyckich.

Kobieta, jak i umieszczone u podnóża rzeźby figury skierowane są twarzą na zachód, co ma symbolizować więź Łotwy z cywilizacją łacińską. Postaci ze spuszczonymi głowami, związane łańcuchami, patrzą z kolei w kierunku wschodnim.

U stóp Pomnika Wolności znajdują się symboliczne rzeźby przedstawiające Strażników Ojczyzny, Matkę-Łotwę, Rodzinę i Pracę. Na cokole umieszczono napis „Za Ojczyznę i Wolność”. Budowa została sfinansowana ze składek społeczeństwa.

Teatr dramatyczny
Teatr projektowany był w czasie, gdy w Rydze pojawiły się pierwsze budynki secesyjne. Uważny obserwator znajdzie na fasadzie kilka detali z tego okresu. Otwarty w 1902 roku budynek odegrał szczególną rolę w historii państwa łotewskiego – tu proklamowano niepodległość Łotwy w 1918 roku.

Kościół św. Gertrudy
Położony bardzo blisko hotelu Łotwa. Wzniesiony w latach 1864 – 1894. Od 1866 budową opiekował się były  ryski architekt Johann Daniel Felsko. Kościół posiada  pięknie brzmiące organy.
Secesyjna kamienica obok kościoła św. Gertrudy

Brama szwedzka
Jedyna średniowieczna brama, która przetrwała do naszych czasów. Po wzniesieniu wałów obronnych, średniowieczne mury straciły swoje znaczenie i w XVII wieku zarząd miasta wydał zgodę na budowę kamienic po ich zewnętrznej części. Bramę wybudowano, po to aby połączyć nową dzielnicę i szwedzki garnizon z miastem. Była ona otwierana o wschodzie słońca, a zamykana o zachodzie.


Autor opisuje wiele znanych obiektów w Rydze, wydaje się jednak pomijać to, co jest najbardziej chyba interesujące w tym mieście - ryskie secesyjne kamienice. Gdyby komisarz Wallander  wychodząc z hotelu poszedł w prawo ulicą Elizabetes iela, dość szybko natrafiłby na kamienicę na rogu ulicy Elizabetes iela i Antonijas iela.



Budynek zaprojektował Michaił Eisenstein. Rosyjski inżynier i architekt działający w Rydze, który był jednym z czołowych przedstawicieli rosyjskiej secesji. To również ojciec jednego z najwybitniejszych rosyjskich reżyserów filmowych Siergieja Eisensteina.


Zbliżenie detali.

Po przeciwnej stronie ulicy jedna z najbardziej znanych jego kamienic.


Zbliżenie detali.


Sąsiedni budynek.

Dalej skręcając w prawo na Antonijas iela dojdziemy do  Alberta iela (trzeba skręcić w lewo), gdzie jest dużo więcej kamienic Eisensteina.

Następna secesyjna kamienica nazywana Domem Dziurek od Kluczy.
Zbliżenie detali.

Kolejny budynek. Warto w tym miejscu wspomnieć, że połączenie białego i niebieskiego koloru było często stosowane przez architekta. 

Zbliżenie detali.
 

Na rogu ulicy jedna z bardziej okazałych kamienic. W czasie II wojny światowej mieścił się tutaj budynek gestapo.
Zbliżenie detali
Przykład secesyjnej klatki schodowej w kamienicy naprzeciwko.
Nieopodal kolejna kamienica wykupiona i wyremontowana przez koncern VOLVO.
 

Zbliżenie detali.





 



.