Tajemnica Gaudiego - Andreu Carranza, Martin Esteban – przewodnik ilustrowany. Barcelona

Muszę przyznać, że dość długo wahałem się czy tę książkę w ogóle ilustrować. Autorzy przedstawiają w niej jakieś nowe zakony, które wydają się być identyczne do opisywanych w innych tego typu lekturach. Niepotrzebnie też epatują przemocą, która staje się już nudna i wręcz banalna, a do tego ukazują piękno prac Gaudiego. Jednak cierpliwa lektura pozwala odkryć wiele informacji dotyczących dzieł tego sławnego artysty. Dodatkowym atutem książki są zawarte w niej elementy matematyki. Różnego rodzaju powierzchnie matematyczne były przecież często stosowane przez architekta. Dociekanie prawdziwości tajemnic opisywanych w książce, może pozwolić na bliższe zaznajomienie się z dziełem wielkiego mistrza, jak i czasów, w których żył i tworzył. 

Barcelona – widok ze wzgórza Montjuic.

Barcelona – miasto w północno-wschodniej Hiszpanii, nad Morzem Śródziemnym, około 120 km na południe od grzbietu Pirenejów i granicy hiszpańsko-francuskiej. Od zachodu ograniczona jest górami Collserola, z najwyższym szczytem Tibidabo o wysokości 512 m n.p.m. W południowej części miasta góruje wzgórze Montjuic o wysokości 173 m n.p.m. Na północy ograniczona jest przez rzekę Besòs, natomiast na południu przez rzekę Llobregat. Barcelona jest stolicą prowincji o tej samej nazwie oraz wspólnoty autonomicznej Katalonii. To drugie co do wielkości miasto Hiszpanii, z liczbą mieszkańców wynoszącą 1 611 822 wewnątrz centrum administracyjnego. Cała metropolia ma około 5 milionów mieszkańców i jest szóstym co do wielkości zespołem miejskim w Unii Europejskiej.

Widok ze wzgórza Montjuic nocą.

Barcelona została założona w starożytności przez Rzymian, w średniowieczu stała się stolicą Hrabstwa Barcelony i Marchii Hiszpańskiej. Dziś jest jednym z wiodących na świecie turystycznych, gospodarczych, targowo-wystawienniczych i kulturalno-sportowych centrów. Barcelona jest dużym węzłem komunikacyjnym z jednym z największych portów morskich w Europie, międzynarodowym lotniskiem, które obsługuje prawie 38 milionów pasażerów rocznie, rozbudowaną siecią autostrad i linii kolei dużych prędkości, z połączeniem do Francji i reszty Europy. Główny ośrodek przemysłowy kraju - samochody, komputery, produkcja chemikaliów, przetwórstwo żywności. Jest to również ośrodek finansowy regionu. W 1992 r. Barcelona była gospodarzem letnich igrzysk olimpijskich.

Rozdział 1

 

Plac Reial.

Latarnia na placu projektu Gaudiego.

Rozdział 2

 

Medal Fieldsa. Matematyczny Nobel przyznawany matematykom, którzy nie ukończyli 40 roku życia. Istnieje anegdota, która mówi, że kobieta, którą stary Nobel darzył miłością, odeszła z młodym matematykiem. Nobel podobno żywił od tamtego czasu uraz do tej nauki. Na koniec zaś zastrzegł, że nagroda, którą ustanowił, nie będzie dotyczyć osiągnięć w czystej matematyce. Dlatego też najwybitniejsze umysły matematyczne otrzymywały nagrodę za osiągnięcia w fizyce, ekonomii, itd. W rzeczywistości Nobel w swoim testamencie z 1885 r. ustanowił nagrodę w dziedzinie fizyki, chemii, fizjologii lub medycyny, literatury lub za działalności na rzecz pokoju. Prawdopodobnie uznając matematykę na naukę czysto teoretyczną. 

Antonio Gaudi. Źródło >> Antoni Gaudí (ur. 1852 r. w Reus, zm. 1926 r. w Barcelonie) –  kataloński architekt. Pochodził z wielodzietnej rodziny kotlarskiej. W dzieciństwie był chorowity (reumatyzm), przez co rzadko opuszczał dom. Gaudi był samotnikiem, podczas pracy nie lubił, gdy mu przerywano. Rozpoczął kształcenie w Reus u Francesco Berengauera, z którego synem przez długie lata potem współpracował. Następnie, także w Reus, jako jedenastolatek rozpoczął naukę w szkole pijarskiej. Zawdzięczał jej Gaudi, jak sam potem mówił, poznanie prawdziwej wartości nauki chrześcijańskiej, która miała później duży wpływ na jego dzieła. Nie był zbyt dobrym uczniem; wykazywał się raczej jako ilustrator gazetki szkolnej. Do Barcelony przeniósł się w 1876 roku wraz z ojcem i siostrzenicą (reszta rodziny zmarła). Rozpoczął studia w Escula Tecina Superior de Arquitectura. Problemy finansowe ojca zmusiły Gaudíego do podjęcia pracy. Zarabiał jako asystent barcelońskich architektów: Francisco Villara, Josepa Fontsere i Joana Martorella. Ten ostatni właśnie wprowadził Gaudíego „na salony” architektury. Dzięki nowatorskim projektom i świetnemu rysunkowi otrzymał dyplom w 1878 i podjął pracę zawodową. Przełomowym zdarzeniem w życiu Gaudíego okazało się spotkanie z barcelońskim przemysłowcem, Eusebim Güellem, z którym architekt nawiązał przyjaźń. Eusebi Güell docenił sztukę Gaudiego i finansował wykonanie bardzo wielu jego projektów aż do 1918 roku, kiedy zmarł. Gaudi stworzył dla niego szereg budynków. W 1883 Gaudí przejął zlecenie budowy świątyni pokutnej Sagrada Familia. Poczatkowo miał on dokończyć gotowy projekt Francisco Villara. Jednak zaprojektował świątynię prawie od nowa. Po 1914 r. Gaudi poświęcił się zupełnie jej budowie. Zamieszkał nawet na terenie budowli, a po śmierci został, zgodnie ze swym życzeniem, w niej pochowany.

Rozdział 5

  Ikonografia Gaudiego.

Salamandra nazywana również smokiem.

Wąż.

Rozdział 6

La Pedrera czyli Casa Mila - dom Mili. Budynek powstał w latach 1906-1910. Znajduje się na rogu ulic Passeig de Grácia i Provença, w środkowej części miasta. Zaprojektował go i wykonał Antoni Gaudí dla przedsiębiorcy Pere Mili i jego żony. Jest to ostatni projekt „świecki” tego architekta. Casa Mila, jak pragnął sam Gaudi, miała być odpowiedzią na brak interesujących budynków w mieście. 

Budynek bardziej przypomina wzburzone morze albo skalny blok, dlatego mieszkańcy przezwali go La Pedrera, co znaczy Kamieniołom. Mimo iż konstrukcja wygląda ciężko i monumentalnie, to  jest wzniesiona z cienkich wapiennych płyt. Balkony zdobią kute z żelaza balustrady przybierające kształt dzikich chaszczy. Ozdobą fasady głównej są również specjalnie rozmieszczone ptaki, które mają sprawiać wrażenie szykujących się do odlotu. W środku budowli widać dbałość Gaudiego o szczegóły; każdy sufit posiada własną formę gipsową. Godne uwagi są też liczne mozaiki i stolarka.

Na dachu architekt stworzył kominy przypominające kształtem dym. Można się tez dopatrzyć sześcioramiennych krzyży charakterystycznych dla Gaudiego.  Całość wzniesiona została na nowatorskiej konstrukcji słupowo-belkowej, która jest wykonana w taki sposób, aby zmniejszyć ilość przekrojów (spowodowane było to niemożliwością opłacenia droższych materiałów). Casa Mila nie została skończona z powodów zatargów z inwestorem. Pomimo to uważa się ją powszechnie za najpełniejsze dzieło Gaudiego, w którym wykorzystał w pełni swoje doświadczenie.

Model Casa Mila.

Rozdział 12 

 

Grób Gaudiego w podziemiach Sagrada Famillia.

Rozdział 16 

Sagrada Familia.

Fasada Bożego Narodzenia.

Fasada Bożego Narodzenia. Zbliżenie.

Wnętrze świątyni. Kolumny przypominające drzewa albo Fraktale.

Źródło >>

Fraktale. W znaczeniu potocznym oznacza zwykle obiekt samo-podobny (tzn. taki, którego części są podobne do całości) albo „nieskończenie subtelny” (ukazujący subtelne detale nawet w wielokrotnym powiększeniu). Ze względu na olbrzymią różnorodność przykładów matematycy obecnie unikają podawania ścisłej definicji.

 Casa Batllo. Budynek powstał w wyniku przebudowy. Dom istniał wcześniej i został zakupiony przez producenta tekstyliów Josego Batlló. Był to niczym niewyróżniający się budynek, którego remont powierzono Gaudiemu w 1904 r. Przebudowa była tak radykalna, że po oryginalnym domu niewiele pozostało. Elewacja pierwszego piętra i parteru jest praktycznie nowa, wykonano ją w kamieniu z Montjuïc. Efekt pofałdowania powierzchni osiągnięto zwykłymi kilofami. Budynek jest bogato zdobiony, a na jego fasadę składają się liczne elementy nawiązujące do motywów zwierzęcych, takich jak: kości – balkony, łuski - dach, rybie łuski - płytki pokrywające ściany.

Później fasada została pokryta tysiącem kolorowych szkiełek i wielobarwną ceramiką. Chodziło o to, by poranne słońce oświetlające elewację, wydobywało z niej olśniewający blask, wszystkie kolory szkiełek. Mówi się, że Gaudí, stojąc na chodniku Paseo de Gracia, osobiście wskazywał robotnikom, które fragmenty dekoracji wybrać z koszyków i w jaki sposób rozmieścić je na fasadzie.

Dach pokryty łuskami przypomina smoka, co nawiązuje być może do legendy o św. Jerzym, stanowiącej element narodowej tożsamości Katalończyków. Okrężna wieża przebija niczym włócznia cielsko smoka.

Źródło>>

Wnętrze budynku.

  

Źrodło >>

Suiseki – sztuka artystycznego eksponowania kamieni i skał, które swoim kształtem przypominają postacie, zwierzęta, owady, krajobrazy, przedmioty. Słowo suiseki jest skrótem od sansui-keiseki, co oznacza „kamienie przedstawiające krajobraz”. Sztuka powstała w Chinach, ok. 2 tys. lat p.n.e., a do Japonii dotarła w ok. V w. n.e.

Rozdzial 27

Pałac hrabiego Guella – pałac zaprojektowany przez architekta Antonio Gaudiego dla żony potentata przemysłowego Eusebio Güella. Wybudowany w latach 1886 i 1888. Budynek był też w swoim czasie lożą masońską. Z zewnątrz widać dwie bramy z symbolami E i G – Euzebio Guell.  Jedną z bram można było wjechać powozem konnym, a drugą opuścić pałac. Pałac był wykorzystywany przez rodzinę Güell prawie 50 lat do 1936 roku. W 1984 roku został wpisany na listę światowego dziedzictwa UNESCO.

Pałac znajduje się blisko La Ramblas – jednej z najbardziej znanych ulic Barcelony. Jest to pierwszy projekt, który wspólnie stworzyli Gaudi i Güell. W 1885 roku Gaudi był jeszcze mało znanym artystą. Güell poprosił go o zaprojektowanie prywatnej rezydencji, którą mógłby się pochwalić i pokazać swoje bogactwo przyjaciołom i współpracownikom. Dom miał być wykorzystywany w urządzaniu wystaw,  koncertów i innych wydarzeń kulturalnych. Gaudi zaprojektował  oryginalny projekt, w nowatorski sposób użył tradycyjnych technik budowlanych, wykorzystał różnorodność materiałów.  W Pałacu Güell połączył typową strukturę średniowiecznych katalońskich pałaców i  drewniane kasetonowe sufity z łukami parabolicznymi, które stały się znakami rozpoznawczymi jego dzieł.

 

Źródło>>

Casa Vicens. Jest to jedno z pierwszych dzieł  Gaudiego, które uważa się powszechnie za jego manifest, gdyż daje on w nim wykładnię swojego nowego stylu. Wykonał je dla barcelońskiego ceglarza i glazurnika, Manuela Vicensa. Pomimo młodego wieku i braku doświadczenia Gaudi pokazał przejawy swojej niezwykłej wyobraźni i kunsztu. Budynek na pierwszy rzut oka wydaje się być połączeniem stylu neogotyckiego z neomauretańskim (arabskim), co uwydatnia się głównie przez zewnętrzne wieżyczki i ceramiczne kolorowe płytki na frontowej ścianie. Linie brył akcentują pasy wykonane z glazury. Antonio Gaudi na wykonanie budynku wybrał kamień w kolorze ochry i cegły. Casa Vicens sprawia ogólnie wrażenie masywnego, ale nadzwyczaj dobrze wtapia się w ścianę ulicy, nie dominując nad budynkami sąsiednimi. Pełen jest dynamizmu przez zastosowanie różnych ciekawych kombinacji brył i harmonicznie zmieniających się kolorów. Nie ma jeszcze w tym budynku linii „płynnej”, z której potem Gaudi uczynił swój znak rozpoznawczy.

Inspiracje Gaudiego czerpane z natury.

Źródło>>

Roślina Crespinell Picant rosnąca w pobliżu Reus - rodzinnej miejscowości Gaudiego i wieże Sagrada Familia.

Źródło>>

Grota w miejscowości Nerja - prowincja Malaga

 

… i elementy zdobienia Sagrada Familia.

Inspiracje czerpane z matematyki.

Helikoida

...i schody w Sagrada Familia.

Wykres funkcji kwadratowej.

…i łuk paraboliczny - zastosowany do budowy bramy Pałacu Guell.

Hiperboloida

 

...i jej zastosowanie w Casa Batlo.

 Rozdział 50

Park Güell - został zaprojektowany przez Antonio Gaudíego na życzenie Eusebio Güella, , który – zauroczony angielskimi „miastami-ogrodami” – przedsięwzięcie sfinansował. Projekt w założeniu miał być osiedlem dla bogatej burżuazji, obejmującym 60 działek na powierzchni ok. 20 ha w pobliżu tzw. Łysej Góry. Prace trwały w latach 1900-1914. Niestety, projektu tego Gaudi nigdy nie ukończył. W tamtych czasach bogaci ludzie nie byli zainteresowani mieszkaniem na obrzeżach Barcelony. Powstało jedynie pięć budynków: dwa pawilony po dwóch stronach głównego wejścia oraz trzy inne w samym parku. W jednym z nich od roku 1906 mieszkał sam Gaudi. W 1922 roku władze Barcelony wykupiły teren i przekształciły go w park miejski. Park jest otoczony murem, zbudowanym z kamieni o nieregularnym kształcie. Znajduje się w nim siedem bram. Nad główną bramą znajdują się dwa medaliony ze słowami „Park” i „Güell”, ułożonymi za pomocą mozaiki trencadis – kawałków potłuczonych, ceramicznych płytek. Park składa się z wielu fragmentów zieleni, pociętych systemami krętych ścieżek, mostków i ciągami schodów. Najciekawszymi elementami parku są: 

Dawna brama wejściowa z kutego żelaza wraz z przyległymi do niej dwoma pawilonami, wzniesionymi w latach 1901-1902.

Schody wejściowe do głównego pawilonu. Gaudí umieścił w nich trzy wysepki; pierwszej nadał formę groty, drugiej – węża na tle katalońskiej flagi – symbolu mądrości, trzeciej – salamandry – symbolu Plutona. Oba obiekty umieszczone powyżej.

Sala Kolumnowa (tzw. Sala Stu Kolumn) – główny pawilon o wymiarach 86 × 40 m, który miał służyć za targ. Wbrew nazwie liczy jedynie 86 kolumn o wzorach antycznych, w których wnętrzach są specjalne kanały umożliwiające spływ wody z położonego nad pawilonem tarasu. Dach sali ma kształt falisty i ułatwia tym bardziej spływ deszczówki.

Taras nad pawilonem kolumnowym przez architekta był nazywany teatrem greckim. Opasany jest wyjątkowo długą, wykładaną mozaiką ławką, która jest jednocześnie gzymsem pawilonu pod nim. Jej szczegółowy projekt dopracował Josep Maria Jujol.

Dom, w którym mieszkał Gaudí (Casa-Museu Gaudí) zanim przeprowadził się w pobliże Sagrada Familia. Mieści się tam muzeum artysty. Od 1984 roku obiekt znajduje się na Liście światowego dziedzictwa UNESCO.

 

  Park Guell - ławka przypominająca grzbiet smoka.

 Rozdział 51

Fasada Męki Pańskiej.

Kwadrat magiczny w Sagrada Familia. Liczba 33, która jest sumą liczb w kolumnach, wierszach i przekątnych, odnosi się prawdopodobnie do wieku Chrystusa. Powtarzające się cyfry nie są jednak do końca zgodne z definicją kwadratu magicznego.

Kwadrat magiczny – tablica składająca się z n wierszy i n kolumn, w którą wpisano nie powtarzające się dodatnie liczby naturalne w ten sposób, że suma liczb w każdym wierszu, w każdej kolumnie i w każdej przekątnej jest taka sama. Kwadraty magiczne nie mają żadnego zastosowania naukowego, ich układanie jest rodzajem rozrywki matematycznej, może być ich nieskończenie wiele.